مشروبات الکلی

پیش‌تر در مطلبی با عنوان مضرات مصرف الکل در وبسایت مجیک بادی با برخی از تاثیرات مخرب الکل آشنا شده بودیم، اما در این مطلب بصورتی تخصصی‌تر به بررسی آن برای بدن، خصوصا برای ورزشکاران می‌پردازیم…

مشروبات الکلی بواسطه‌ی دارا بودن الکل به هرشکل و ترکیبی متمایز هستند و البته به همین دلیل هم دارای ویژگی‌های یکسانی هستند که مشخصا به الکل آن‌ها بستگی دارد، در اینجا به برخی ویژگی‌های الکل اشاره می‌کنیم:

1. الکل در دمای اتاق، یک مایع شفاف می‌باشد.
2. چـگالی الکل از آب بیشتر بوده و سریـعتـر از آب تبخیر می‌گردد. این ویژگی، الکل را تقـطیرپذیر می‌کند.
3. الکل بسهولت در آب حل می‌شود.
4. الکل قابل اشتعال می‌باشد.

روش‌های تولید الکل متفاوت هستند؛

• از تخمیر حبوبات و میوه‌ها (مانند آبجو)
• از تقطیر حبوبات و میوه‌ها (مانند ودکا، ویسکی، جین)
• از تـغـییر شـیمیایی در سوختـ‌های فسـیلی هـمچـون گاز، زغال سنگ و نفت (الکل صنعتی)
• از ترکیـب شیـمیـایی مـنوکســید کربن و هیدروژن (مانند متانول و الکل چوب).

الـکـل موجود در مشروبات الکلی از نوع اتیل الکل یا همان اتانول می‌بـاشد. مـیـزان تقریبی اتـانـول در برخی مشروبات الکلی این چنین است:

• آبجو::: ۴ تا ۶ درصد
• شراب::: ۷ تا ۱۵ درصد
• شامپاین::: ۸ تا ۱۴ درصد
• مشروبات الکلی تقطیر شده همچون جین، ودکا، ویسکی::: ۳۵ تا ۹۵ درصد

نحوه جذب الکل در بدن

پـس مـصرف مشروبات الکلی، حـدود ۲۰ درصـد الکل از طـریق معـده جذب شده و ۸۰ درصد مابقی در روده کوچک جـذب بـــدن می‌گردد. سرعت جذب الکل و میزان قدرت تاثیرگذاری آن به عواملی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم، بستگی دارد:

1. پر یا خالی بودن معده: چون میزان عمده‌ای از الکل مصرفی، از طـریــق روده کوچک جذب بدن می‌گردد، بنابراین اگر مـعـده شـما از غذا پر باشد، دریچه معده برای هضم غذا بـستـه شـده و روند عبـور الـکل بـه روده کــوچک، کند می‌گردد و مـدت بیشتری الکل در معده باقی می‌ماند.
2. وزن بدن: هـر چه فرد وزنش بیشتر باشد، دیرتر تحت تاثیر الکل قرار می‌گیرد زیرا الکل پس از ورود به جریان خون در آب کل بدن حل شده و در واقع توزیع می‌گردد. بـنـابـراین افراد سنگین وزن‌تر به خاطر آب بیشتر در بدنشان، عموما دیرتر تـحت تاثیر الکل واقع می‌شوند.
3. میزان چربی بدن: به علت آنکه الکل قادر به حل شدن در چربی نمی‌باشد، هـر چـه مـیزان چربی بدن بیشتر باشد، فرد بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
4. جنـســیت: زنـان زودتـر از مـردان تـحـت تـاثـیـر قــرار می‌گیـرند حـتـی اگـر وزنشـان بـرابر باشد. علت آن این اسـت کـه میـزان چـربـی بــدن زنان بیشتر از بدن مردان می‌باشد. همچنین بافت عضلانی در زنان کمـتر از مردان اسـت. زنـان هـمچنین فاقد آنزیم تجزیه‌کننده الکل بوده (دی هیدروژناز) که به عنـوان سـد محـافظ در معده عملکرده و نقش تجزیه الکل را بعهده دارد. همچنین زنانی که از قرص‌های ضد بارداری استفاده می‌کنند، بیـشتر تحت تاثیر الکل هستند بـه عـلت آنـکـه قرصـ‌های ضـد بارداری متابولیسم الکل را کاهش می‌دهند.
5. غلضت الکل: هر چه غلظت الکل بیشتر باشد، جـذب آن بیـشتـر و سـریـعتر است.
6. شرایط مصرف: سرعت نوشیدن، محـیط مـصرف (خانه، میـهمانـی، محل کار)، خـستگی (چون کبد آنزیم کمتری تولید می‌کند)، نوع مشروب (مشروبات الکلی گازدار جذب الکل را افزایش می‌دهند) نیز در سرعت جذب الکل و تاثیر آن، موثر می‌باشند.
7. ترکیب مصرف با دیگر مواد: اگر الکل همراه با دیگر مواد مانند قرص‌های روانگران (اکستازی) مـصرف گـردد قدرت سرکوبگری بیشتری پیدا خواهد کرد و همچنین می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
8. اعتیاد: افرادی که بطور مستمر الکل مصرف می‌کنند، نسـبـت به آن مقاومت پیدا کرده و در واقع بدنشان به مصرف الکل سازگاری پیدا می‌کند. بـنابـراین بـرای ایـجاد حالت مستی به الکل بیشتری نیاز دارند زیرا کبدشان در پی سازش، آنزیم تجزیه‌کننده‌ی بیشتری ترشح می‌کند و فعالیت نورون‌های دستگاه عصبی و مغزشان افزایش می‌یابد.

روش‌های دفع الکل توسط بدن

کـلیـه ۵ درصـد الـکل را از طریق ادرار از بـدن خارج می‌کند و شش‌هـا ۵ درصـد الـکـل را از طـریـق بـازدم خـارج می‌کنند. مقدار بسیاراندکی از طریق تعریق دفع می‌گردد و قسمت اعظم الکل توسط آنـزیم‌های کـبد، اکسید شـده و به اسـیـد استـیـک، دی اکسید کربن و آب تبدیل می‌گردد.

بطور متوسط یک انسان معمولی قادر است ۱۵ میلی لیـتـر الـکل را در طـی یـک ساعت دفع کند.

اگر ورزشکاری الکل مصرف کند، سوخت و ساز چربی را در بدن متوقف می‌کند و باعث بیشتر ذخیره شدن چربی در بدن می‌شود. مصرف الکل باعث دفع ویتامین b6 و کلسیم از بدن می‌شود و در فعالیت جگر و سیستم عصبی اختلال ایجاد می‌کند و مشکلات روانی و بدنبال آن احتمال بروز مشکلات اجتماعی نیز برای فرد افزایش می‌یابد. همچنین برای ورزشکاران، اثرات منفی زیادی در هنگام تمرین دارد، مثل نداشتن تعادل در اندام‌ها، کاهش قدرت و نیروی عضلات و همچنین باعث کم شدن ‌آب بدن و افزایش فشار خونخواهد شد. مشروبات الکلی باعث چاقی زیاد می‌شود و چربی‌های زیاد هم روی قلب سنگینی کرده و مشکلات زیادی بوجود می‌آورد.

برخی مضرات مشروبات الکلی برای ورزشکاران

1. الکل اثر آب‌زدایی دارد، الکل اثرات هورمون ضدادراری (ADH) را کاهش می‌دهد، این هورمون تولید ادرار را تنظیم می‌کند و با غیرفعال‌شدن این هورمون، ورزشکاران در معرض کم‌آبی قرار می‌گیرند.
2. الکل سبب دفع تیامین می‌شود و به همین سبب موجب آسیب به استقامت هوازی ورزشکاران می‌شود.
3. کاهش سرعت بهبود آسیب‌دیدگی یکی دیگر از مضرات مشروبات الکلی است، الکل موجب اتساع عروق شده و جریان خون را افزایش می‌دهد، که این امر خونریزی ناشی از آسیب را بیشتر کرده و محل آسیب هم بیشتر متورم می‌شود.
4. هر گرم الکل، ۷ کیلو کالری انرژی آزاد می‌کند که می‌تواند چربی بدن را افزایش دهد.
5. مصرف زیاد مشروبات الکلی می‌تواند بر مهارت‌های روانی/حرکتی گوناگون مانند زمان عکس‌العمل، هماهنگی دست و چشم، دقت، تعادل و هماهنگی پیچیده، تاثیر زیان‌باری برجا بگذارد.
6. مصرف زیاد الکل بر عملکردهای متابولیکی و فیزیولوژیکی ضروری در کارایی بدن، مانند متابولیسم انرژی، تواتر قلبی، حجم ضربه‌ای برون‌ده قلبی، جریان خون عضله، اختلاف اکسیژن خون سرخرگی سیاهرگی یا پویایی‌های تنفسی در طولانی‌مدت، تاثیرات واضحی خواهد داشت.
7. مصرف مشروبات الکلی می‌تواند تنظیم دمای بدن را هنگام فعالیت‌های ورزشی طولانی مدت در یک محیط سرد مختل کند و قدرت، توان، استقامت عضلانی موضعی، سرعت و استقامت قلبی/عروقی را کاهش دهد.

برخی آثار مصرف مشروبات الکلی

• رفتارهای نامناسب، پرحرفی یا کم‌حرفی، گوشه‌گیری، پرخاشگری
• ناتوانی در انجام حرکات دقیق و ظریف
• تلوتلو خوردن به هنگام راه رفتن
• اختلال در بخاطر سپاری وقایع

برخی عوارض مصرف طولانی‌مدت مشروبات الکلی

• اختلال خواب
• بیماری‌‌های معده (مثل زخم معده)، مری، کبد، لوزالمعده
• سوء تغذیه
• افزایش فشار خون و خطر سکته‌های قلبی و مغزی
• ضعف عضلانی
• ناتوانی جنسی و تأخیر در انزال
• افزایش خطر سرطان‌های سر، گردن و دستگاه گوارش
• ابتلا به فراموشی

برخی علایم ترک مشروبات الکلی

چنانچه فردی پس از مصرف طولانی و زیاد مشروبات الکلی، ناگهان آن را قطع کند و یا مقدار مصرف آن را کاهش دهد دچار برخی علایم ترک می‌گردد:

• تعریق
• افزایش ضربان قلب
• لرزش شدید دست‌ها
• بی‌خوابی
• تهوع و استفراغ
• توهمات شنوایی و بینایی (شنیدن صداها یا دیدن چیزهایی که وجود ندارد)
• هیجانات شدید
• اضطراب
• تشنج

بیمارانی که دچار علایم ترک الکل می‌شوند باید سریعاً تحت نظر پزشک قرار گرفته و مداوا شوند، در غیر این صورت خطرات غیرقابل‌جبرانی بیمار را تهدید خواهد کرد.

منبع: www.ufit.ir