زمانی که شکم حالت باد کرده و اتساع (باز شدن) پیدا می‌کند، نفخ ایجاد می شود و باعث افزایش قطر شکم می‌شود. افرادی که به نفخ شکم مبتلا هستند، ممکن است به غیر از این مساله، علائم دیگری چون احساس پری و سفتی در ناحیه شکم نیز داشته باشند که گاهی با درد همراه است. همچنین نفخ شکم، می‌تواند باعث ایجاد سر و صدا در ناحیه شکم شود. احساس تنگی نفس، یکی دیگر از علائم نفخ شکم است که به‌دلیل فشار به دیافراگم، به‌وجود می‌آید. باد گلو و دفع گاز زیاد از روده، برخی دیگر از مشکلات ناشی از نفخ است که بیمار را آزار می‌دهد. گاهی در برخی افراد، سکسکه نیز در اثر ابتلا به نفخ به وجود خواهد آمد.
دلایل زیادی برای ابتلا به نفخ وجود دارد ولی سبک زندگی نادرست و تغذیه، از اصلی‌ترین دلایل ابتلا به نفخ به حساب می‌آید. آن دسته از افرادی که عادت دارند از غذاهای چرب، سرخ کردنی و فست‌فود (FastFood) استفاده کنند، بیش از سایران به نفخ مبتلا می شوند. نوع دیگری از نفخ وجود دارد که در بانوان عارض می شود و در دوران تغییرات هورمونی مانند تخمک گذاری و عادت ماهانه اتفاق می افتد.

مزاحم شکمی!
اگر دلیل ابتلا به نفخ شکم، بیماری خاصی نباشد، به راحتی می‌توان به کمک پزشک متخصص گوارش آن را درمان کرد. تغییر در سبک زندگی و تغذیه، اولین مساله‌ای است که باید به آن توجه کرد. آن دسته از افرادی که به چاقی مبتلا هستند، باید زیر نظر متخصص تغذیه و مربی بدنسازی، اقدام به کاهش وزن خود کنند، چون چاقی می‌تواند باعث ابتلا به نفخ شود. افرادی که به سندرم روده تحریک‌پذیر یا IBS مبتلا هستند باید وعده‌های غذایی خود را افزایش دهند. این دسته از افراد باید غذا را در چند وعده، مثلا چهار تا پنج وعده بخورند که نفخ شکم به سراغشان نیاید. یکی از کارهایی که برای از بین بردن نفخ شکم بسیار مهم است، پیاده‌ روی محسوب می‌شود. یک پیاده‌ روی سبک و ملایم بعد از خوردن غذا، به کاهش نفخ شکم کمک می‌کند. امروزه بسیاری از افراد به نحوه غذا خوردن خود توجه کافی ندارند که همین مساله می‌تواند باعث ابتلا به نفخ شکم شود. درست نشستن پشت میز غذا، یکی از مسائل مهمی است که پیشگیری از نفخ شکم را در پی دارد. آن دسته از افرادی که مستعد نفخ شکم هستند، حتما باید بعد از غذا، 30 دقیقه کار نکنند چون شروع فعالیت کاری بلافاصله بعد از غذا، تشدید نفخ را برای این دسته از افراد به وجود می‌آورد. اگر نفخ شکم بسیار شدید باشد و تاثیر سوء روی زندگی فرد بگذارد، پزشک متخصص گوارش، برای رفع این موضوع اقدام به تجویز دارو می‌کند.

راهنمای ضد نفخ
بسیاری از افراد به‌دلیل کمبود آنزیم لاکتوز، با نوشیدن شیر دچار مشکل گوارشی می‌شوند که یکی از این مشکلات نفخ شکم است. نوشیدن شیر سویا، به جای شیر معمولی می‌تواند در پیشگیری از مشکل نفخ شکم مفید باشد. یکی دیگر از کارهایی که می‌توان برای این موضوع از آن کمک گرفت، استفاده از قرص‌هایی است که برای مشکلات ناشی از مصرف شیر و لبنیات، در داروخانه‌ها به فروش می‌رسند. البته این قرص‌ها باید زیر نظر متخصص گوارش مصرف شود. برخی از افراد به جای کمک گرفتن از این روش‌ها، اقدام به حذف شیر یا لبنیات می‌کنند که چنین کاری می‌تواند فرد را مستعد ابتلا به پوکی استخوان کند. به غیر از شیر، نوشیدن قهوه و نسکافه نیز در ابتلا به نفخ، نقش دارد، به همین دلیل افراد مستعد ابتلا به نفخ، باید از نوشیدن قهوه و نسکافه، بپرهیزند. استفاده بیش از اندازه خوراکی‌هایی که در آنها شیرین‌کننده‌های مصنوعی به کار رفته است، می‌تواند باعث ابتلا به نفخ شکم شود. به همین دلیل مصرف انواع شیرینی، کیک، شکلات و… که در آنها شیرین‌کننده مصنوعی (صنعتی) وجود دارد، باید محدود شود. بسیاری از افراد عادت دارند که در زمان صرف غذا، صحبت کنند. صحبت کردن زمان صرف غذا، نداشتن آرامش و تمرکز کردن روی کارهای دیگری به غیر از غذا خوردن، می‌تواند انقباض عضلات دستگاه گوارش را به همراه داشته باشد. در چنین شرایطی، غذا به خوبی وارد دستگاه گوارش نمی‌شود و احتمال به‌وجود آمدن نفخ شکم، افزایش پیدا می‌کند. علاوه بر رعایت این موارد، باید از پرخوری نیز پرهیز شود.

10 توصیه تمکیلی در ذیل قرار داده ایم که با انجام دادن آنها می توانید از نفخ بکاهید : 

1. از دم‌نوش‌ها و عرقیات ضدنفخ استفاه کنید: اگر پس از خوردن هر وعده غذایی احساس می‌کنید نفخ کرده‌اید و گاز زیادی در شکم، معده یا روده‌هایتان می‌پیچد، می‌توانید از مصرف دم‌نوش‌ها یا عرقیات گیاهی که خاصیت ضدنفخ دارند و به اصطلاح عامه، بادشکن هستند، استفاده کنید. دمنوش‌های زیره و نعناع، موثرترین دمنوش‌های بادشکن هستند. مصرف عرق نعناع و عرق بادرنجبویه هم برای درمان نفخ بسیار مفید و موثر است.

2. ریحان و نعناع را در سبد سبزی خود داشته باشید: اگر به مصرف سبزی خوردن علاقه دارید و با خوردن تربچه یا حتی تره و شاهی دچار نفخ و گاهی دل‌پیچه می‌شوید، سبزی‌های بادشکن و ضدنفخ مانند ریحان یا نعناع را در سبزی خوردن خود جای دهید.

3. آویشن را فراموش نکنید: آویشن یکی از بهترین و پرخاصیت‌ترین سبزی‌های دنیاست که نوشیدن دمنوش آن در فصل سرد سال علاوه بر از بین بردن نفخ، باعث تمدد اعصاب و بهبود گلودرد ناشی از سرماخوردگی می‌شود. این گیاه، خلط‌ آور است و به همین دلیل مصرف آن به افراد سرماخورده توصیه می‌شود. گیاه‌خواران می‌توانند مقداری پودر آویشن را برای از بین بردن نفخ سبزی‌هایی مانند نخود فرنگی یا کاهو به سس سالادشان اضافه کنند.

4. زردچوبه را به فهرست ادویه‌های خود اضافه کنید: زردچوبه یکی از پرخاصیت‌ترین ادویه‌ هاست که هم می‌تواند باعث سم‌ زدایی کبد شود و هم نفخ مواد اولیه موجود در غذاها را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. بهتر است برای بهره بردن هرچه بیشتر از خاصیت‌های زردچوبه، این ادویه را حدود 15 دقیقه مانده به پایان زمان پخت به غذا اضافه کنید. (شاید به نظر عجیب باشد اما از این ادویه در تهیه سس سالاد نیز می توانید بهره بگیرید فقط مواظب باشید زیاد استفاده نکنید چون سالاد را تلخ می کند.)

5. پوست حبوبات را جدا کنید: حبوبات یکی از نفاخ‌ترین خوراکی‌ها هستند؛ بنابراین باید آن‌ها را حدود 24 تا 48 ساعت قبل از مصرف با آب ولرم خیس کنید. حتی بهتر است هر 12 ساعت یک بار، آب ظرف حاوی حبوبات را دور بریزید. برای بهتر از بین بردن نفخ حبوبات خیس‌خورده می‌توانید پیش از پختن، آن‌ها را در دستمالی نخی و نازک به آرامی ماساژ دهید تا پوستشان جدا شود.

6. مخلوط کدو سبز و ماست را امتحان کنید: خیلی از افراد به دلیل احساس نفخ و دل‌ پیچه پس از خوردن ماست، ترجیح می‌دهند دور مصرف این محصول لبنی پرخاصیت را خط بکشند؛ در صورتی که اگر یک کدو سبز متوسط رنده شده را با چند برگ نعناع تازه و خردشده به ماست اضافه کنند، این مشکل تا حد زیادی حل خواهد شد. به جای نعناع می‌توان از پونه هم استفاده کرد. از برگهای گل محمدی هم می توان استفاده کرد چرا که طبع گرمی دارند.

7. میوه‌هایی که قند کمتری دارند انتخاب کنید: بعضی‌ها به عنوان دسر میوه می‌خورند اما قند فروکتوز موجود در میوه‌ها می‌تواند باعث ایجاد نفخ شود. اگر شما هم جزو این گروه هستید و از نفخ بعد از غذا رنج می‌برید، خوردن میوه‌هایی با قند کمتر را به شما توصیه می‌کنیم. میوه‌هایی مانند سیب، هلو، لیمو شیرین، کیوی.

8. به توت‌فرنگی و گریپ‌فروت نقش‌های تازه بدهید: توت فرنگی و گریپ فروت قند فروکتوز پایین‌تری نسبت به سایر میوه‌ها دارند و می‌توانید با اضافه کردن توت‌فرنگی به ماست یا سالاد و آب گریپ‌فروت به غذاهای گوشتی، کمی نفخ موجود در مواد اولیه سالاد یا گوشت‌ها را بگیرید.

9. گوشت‌های کم‌چرب بخورید: معمولاً مصرف مواد غذایی مختلفی که ترکیبی از پروتئین و چربی هستند، می‌تواند باعث ایجاد نفخ شود. به افرادی که زیاد نفخ می‌کنند، توصیه می‌شود گوشت گوساله بدون چربی، سینه مرغ، ماهی، تخم مرغ،کره بادام زمینی، گوشت بوقلمون و پنیر کم‌چرب را به جای گوشت گوسفندی یا سایر منابع پروتئینی پرچرب مصرف کنند.

10. معجون زنجبیل را از یاد نبرید: اگر زیاد نفخ می‌کنید، یک تکه زنجبیل ، کمی نمک و مقداری آب لیموترش را با هم مخلوط کنید. این معجون را داخل یخچال بگذارید و پس از هر وعده غذایی حدود 1 تا 2 قاشق غذاخوری از آن را میل کنید. معجون زنجبیل طعم خوبی ندارد اما در درمان نفخ، معجزه می‌کند!

در مجیک بادی مقاله ای در مورد مواد غذایی ای که موجب نفخ می شوند وجود دارد که می توانید در لینک زیر آنها را مطالعه کنید. می توانید خودتان امتحان کنید که با استفاده از کدام دسته مواد، ممکن است دچار نفخ شوید : مقاله : نفخ و مواد غذایی ای که موجب آن می شود .

متن دیگری در سایت وجود دارد که مورد نفخ است و توصیه های متفاوتی با توصیه های ارائه شده در این پست دارد. پیشنهاد می کنیم آن متن را نیز از نظر بگذرانید و استفاده کنید. مقاله : نفخ

منبع :

http://www.alodoctor.ir

http://hamshahrionline.ir/