رژیم
بسیاری از متخصصان تغذیه بر این باورند که کالری شماری برای شناخت تغییرات وزن بدن و رژیم غذایی نقش تعیین کننده دارد ، انها سعی میکنند کالری مجموعه ای از غذا ها را محاسبه کنند و بعنوان رژیم از انها در برنامه غذایی روزانه استفاده کنند.
عده ای از دانشمندان میگویند اگر فعالیت روزانه خود را مورد سنجش قرار دهیم ، حدودا به مقداری مشخص از مصرف کالری میرسیم، بعنوان مثال، هفت ساعت خواب شب، دو ساعت نشستن و غذاخوردن، سه ساعت نشستن و تلوزیون نگاه کردن، دو ساعت نشسته و مطالعه کردن، دو ساعت ورزش ملایم، یک ساعت خواب بعد از ظهر ، یک ساعت پیاده روی، شش ساعت کار به حالت نشسته و در مجموع 24 ساعت، مثلا 2300 کالری سوخته و مصرف میشود، اگر رژیمی که شامل 1800 کالری باشد رعایت شود، روزانه 500 کالری به بدن کمتر انرژی رسیده و در نتیجه بدن برای جبران این میزان کالری، مجبور بهرژیم استفاده از ذخایر چربی خود است، از انجاییکه هر گرم چربی، 9 کالری تولید میکند، بنابراین روزانه باید حدود 55 گرم چربی از بدن  کسر شود، طبق محاسبات ریاضی، این کاهش وزن برای یک هفته، معادل 385 گرم ، برای هر ماه، معادل یک کیلو و نیم، و برای یکسال، 18 کیلو میباشد،  ولی، بدن برای مقاومت با این تغییر، تلاشهای گسترده ای میکند، تا شما را نسبت به رژیم 1800 کالری سازگار کند، تداخل در تولید ناقلهای عصبی مثل سرتونین و دوپامین، تاثیرات متفاوت برخی هورمونها و میزان ترشح انها، سن، جنس، ژنتیک، و رفتار فرد به همراه کم شدن دما، کاهش حس شادابی و انرژی پایین فرد، عمیق شدن خواب، صرفه جویی در میزان شادابی در ساعات بیداری، بی حالی، حریص شدن به غذاها و طولانی بودن رژیم، موجب عدم موفقیت میشود، در زیر به دو نمــــونــــه رژیــــم 1800 کالـــــــــــری میــــپردازیــــــم،
صبحانه، سفیده ابپز تخم مرغ، سه عدد. شیر 1/5 % یک لیوان، توت خشک 20 گرم./ میان وعده صبح، خیار 100 گرم، سیب درختی متوسط، یک عدد، انجیر خشک 25 گرم،/  ناهار، یک پیش دستی برنج بدون روغن، سالاد بدون سس به حجم یک لیوان، 200 گرم جوجه کباب/  عصرانه، سفیده ابپز، سه عدد. لیمو تازه یک عدد، سیب زمینی ابپز یک عدد متوسط، دم کرده دارچین و چای سبز، یک لیوان /شام، 50گرم عدسی پخته شده ، نان جو 50گرم، سبزی خوردن به حجم یک لیوان، گوجه فرنگی متوسط یک عدد،/ وقت خواب شب، پسته خام 30 گرم، خیار متوسط، یک عدد. و رژیم 1800 کالری بعدی ما، شامل:  صبحانه، نان سنگک 50 گرم، پنیر 25 گرم، چای سبز با کمی عسل، گردو، دو عدد / میان وعده صبح، لواشک ملس، 30 گرم، عرق نعناع یک استکان، اب کرفس یک لیوان / ناهار، نان جو 50 گرم، 50 گرم عدسی ابپز، سالاد بدون سس به حجم یک لیوان / عصرانه اول، شیر 1/5% یک لیوان، عسل یک قاشق غذاخوری، بیسکویت ساده 30 گرم / عصرانه دوم، سیب درختی یک عدد متوسط، موز یک عدد، سفیده ابپز 2 عدد / شام ، گوشت ماهی بخار پز ، 200 گرم، سیب زمینی ابپز کوچک، یک عدد، گوجه و خیار متوسط با کمی اب نارنج یا لیمو ترش / وقت خواب شب، موز نصف عدد، سفیده ابپز دو عدد.
با توجه به اینکه در بافت چربی بدن، حجمی اب نیز احاطه شده، ممکن است در اوایل رژیم، کاهش وزن بیش از مقدار محاسبه شده باشد که این روند کاهش در ماهای بعدی بشدت کاهش میابد. کارشناسان معتقدند کمبود 500 کالری دریافتی انرژی در روز، به هیچ عنوان برای فرد اشکال ایجاد نمیکند انها بر این باورند هر چه فعالیت روزانه بیشتر (البته علمی و با توجه به ظرفیتهای فرد و زمان ریکاوری و …) باشد و کالری دریافتی از منابع صحیح و با کسر 500 کالری باشد، بدن به ان دیرتر سازگار میشود یعنی روند چربی سوزی ادامه میابد. ولی در علم بدنسازی، اینکه چه مواد غذایی را در چه موقع از شبانه روز میل کنیم، و تناسب مواد مغذی در بدن به چه اندازه باشد، بیش از کالری شماری اهمیت دارد مربیان بدنسازی نیز با رژیمهای متفاوت با کارشناسان تغذیه، در امر چربی سوزی و عضله سازی ، گامهایی برداشته اند و برای تجویزهای خود، دلایل قابل قبولی وصف کرده اند، مثلا میگویند مصرف گلوکز در پایان تمرینی سخت، موجب ریکاوری عضله و در نتیجه قدرت انجام تمرین با کیفیت بهتر در روز بعدی میشود بطوریکه داشتن قدرت و توانایی و شادابی برای انجام تمرینی بهتر ، بسیار حائز اهمیت است تا اینکه ورزشکار بعد تمرینی سخت، گلیکوژن عضلاتش را تامین نکند و در جلسه بعدی ، تمرینی سبک و ضعیف انجام دهد، بنظر شما کدام سیستم موثرتر است؟ مربیان میگویند، میزان گلوکزی که بعد تمرین مصرف میکنیم به سبب ذخیره شدن در کبد و عضلات ، جزو کالری مصرفی نیستند !!!!!!!! در جایی دیگر ، انها بر این باورند که اگر تمرینات چربی سوزی انجام شود و مقدار پروتیین مصرفی زیاد باشد حتی هم تراز با کالری مصرفی، باز هم عمل چربی سوزی اتفاق می افتد.!!!!!! و یا اعلام میدارند که مصرف کربوهیدراتها از ساعت 18 قطع یا کنترل شود، و با این روشها پیش میروند، فرزین جباری در این خصوص، مربیان بدنساز را تائید میکند البته معتقد است برخی از اصول کارشناسان را حتما باید در نظر گرفت، مثلا اینکه مصرف بیش از اندازه پروتیین ، مشکل ساز است، ایشان در ادامه نظرات خود میگوید سیکل چربی سوزی را باید در مدتی معلوم انجام داد و این سیکل، باید از میکرو سیکلهایی با استراتژی متفاوت  تشکیل شود تا بدن فرصت سازگاری پیدا نکند، باید در مراحلی با زمان محدود، فرد را برای خوردن هر چه که دوست دارد ازاد گذاشت، و یا نوع تمرینش را تغییر داد و .. جباری در خاتمه افزود،افراد با تیپهای بدنی متفاوت ، برای کاهش و  افزایش وزن نمیتوانند بشکل صددرصد از این قواعد پیروی کنند لذا خواننده گان محترم را به مطالعه مقاله در زمینه تیپ های بدنی که در اینده ای نزدیک ارائه خواهم داد، جلب میکنم.
نقش استراحت

نقش استراحت جهت پیشرفت فکری و بدنی بسیار حائز اهمیت است تا جایی که میتوان به طور یقین گفت عضلات هنگام خواب رشد میکنند و تنها در هنگام تمرین صحیح ورزشی، برای رشد تحریک میشوند. در حین تمرین نیز ، شما احتیاج به استراحت دارید تا عضلات شما برای اجرای ست بعدی یا حرکت بعدی اماده شود. فرایند استراحت و کیفیت ان نقش مهمی در زندگی انسان دارد و کلیه سیستمهای بدن را تحت تاثیر مستقیم و غیر مستقیم قرار میدهد. لازمه بهره وری کامل از استراحت ، اسوده گی خاطر از عوامل استرس زا و افکاری است که در ذهنمان داریم. وقتی شما میتوانید از ورزش بهترین نتیجه را ببرید که ضمن رعایت اصول تمرین و تغذیه استراحت مناسب داشته باشید ، استراحت مناسب به عواملی همچون عادت روزمره، خلق و خو ، ارامش فکری ، مدیریت ذهن ، استفاده از علوم ریلکسیشن،امراض جسمی و درد و تغذیه نا مناسب بستگی دارد. به عنوان مثال اگر در طول روز یک مسئله اخلاقی لاینحل برای شما اتفاق بیافتد یا غذای مناسبی میل نکرده باشید خواب شبانه خوبی نخواهید داشت.
خواب نامناسب خود موجب بد خلقی و کسالت در روز بعد میشود و رفتار نامناسب بر کیفیت خواب شب بعد موثر میشود و این چرخه ای را تشکیل میدهد تا فرد با کوچکترین تحریک خارجی ، عصبی شود و اعصابی که دائم متعادل نباشد موجب بروز انواع امراض شناخته و ناشناخته میشود، برای بهره وری از یک خواب مناسب باید در ابتدا به اهمیت خواب اعتقاد خالصانه داشت و عادات اشتباه را شناسائی و ترک کرد.مسلما در ابتدا راه دشواری پیش رو هست ولی ارزش بسیار زیادی دارد،
دانشمندان نقش استراحت شب را شامل چند سیکل 70 الی 90 دقیقه ای میدانند ؛ هر سیکل شامل چند مرحله است ، اولین مرحله از سیکل ابتدائی  وقتی است که افکار مختلف به سراغ ما میاید ، مرحله دوم عمق سطحی خواب است ( افرادیکه از بعد این بخش از خواب بیدار میشوند معمولا به اطرافیان میگویند که نخوابیده اند ولی اطرافیان خوابیدن او را مشاهده کرده اند) بعد این مرحله، بدن سه مرحله دیگر هم به اعماق بیشتر خواب فرو میرود ، سپس به مرحله ای میرسد که مغز شروع به تنظیم افکارش میکند (در این مرحله، چشم دائم مشغول حرکت است) و پس از مدتی خواب سبک میشود و یک سیکل به اتمام میرسد . معمولا در زمان خواب شبانه، بدن ، 5 تا 7 سیکل را پشت سر میگذارد. نکته بسیار مهم اینجاست که اگرشما ساعت 22 بخوابید،اولین سیکل خواب شما دارای بیشترین عمق خواهد بود و هر چه شروع خواب شما دیرتر اغاز شود، سیکلهای بعدی عمقی کمتر خواهند داشت. یعنی اگر فردی ساعت 3 سحر بخوابد ، عمق خوابش کمتر از کسی است که ساعت 12 شب بخوابد . به همین دلیل بهترین خوابها ساعت 22 و یا حداقل 23 و سی است. لازم به ذکر است عمق بیشتر خواب، خستگی را بهتر رفع میکند و موجب ارامش بیشتر میشود.
ترشح هورمون ملاتونین، غلظت اسید لاکتیک خون و عضلات، عادات فردی ، تغذیه، سن، مشغله های ذهنی، بر زمان شروع و مدت و کیفیت خواب موثرند و بهتر است همه این عوامل را طوری مدیریت کنیم تا زود بخوابیم.
برای کنترل ترشح ملاتونین: باید یکساعت قبل خواب شب، نور محیط را کم کرد و به تلوزیون و صفحه کامپیوتر نگاه نکرد.
باید در طول روز به اندازه کافی فعالیت بدنی داشته باشیم تا خسته شویم و زود بخوابیم.
از مصرف غذاهای حجیم و پر کالری ، پر چرب یا حاوی مواد محرک مثل قهوه و چای و شیرینی بپرهیزیم.
در سنین بالا افراد سالم نیازشان به خواب کمتر میشود که  بیشترین دلیل آن مشغله ذهنی می باشد.
مشغله ذهنی : باید افکارتان را مدیریت کنید ، عده معدودی قادر به این کار هستند و عده ای با کمک از مشاوران روان شناسی ، فنون این کار را میاموزند، اگر شما قادر به مدیریت ذهنتان نیستید حتما با مشاور روانشناس مشورت کنید.
حال که به اهمیت خواب واقف شدید باید حدس زده باشید که سهم خواب و ارامش و مدیریت ذهن برای پیشرفت ورزشی چه جایگاهی دارد، در زیر به چند تکنیک اشاره میکنم:
جهت چربی سوزی بیشتر، دو بار در روز تمرین کنید (به شرطی که فرصت خوابیدن اضافه داشته باشید و استرسهای روزمره را به خوبی کنترل کرده باشید)
هر سه الی 7 روز، زمان تمرین صبح را ، 10 تا 15 دقیقه جلو بیاندازید.
وعده شام و صبحانه قبل تمرین شما بیشتر شامل حبوبات، آجیل خام، و میوه های کم کالری باشد.
بلافاصله بعد تمرین صبح، از میوه های حاوی قند بالا و پروتئینهای ساده استفاده شود
برای جربی سوزی، استراحت بین ستها و حرکات را کم کنید و تکرارها را بیشتر کنید (برای بانوان صحیح نیست).
برای افزایش حجم و سختی عضلات، استراحت بین ستها و حرکات سنگین را 30 تا 90 ثانیه و حتی 3 تا 7 دقیقه در نظر بگیرید.
برخی از مواد غذائی مثل دوغ ترش، کشک، سیر ، سیب درختی ، خیار ، انار ، عرق بید مشک، و برخی مکملها مثل ملاتونین، گابا ، ارژنین و گلوتامین قبل خواب شب به کیفیت خواب کمک میکنند.