📌 “تاثیر موسیقی بر افزایش سلولهای بنیادی مغز و افزایش حافظه ” :

در تاریخ بشریت موزیک و پزشکی رابطه نزدیکی با یکدیگر داشته اند. حتی انسانهای اولیه از موسیقی برای آرامش و از بین بردن آلام روانی استفاده میکردند. تجربیات نشاد داد که استفاده از موسیقی برای اهداف درمانی روی بیماریهای نروسایکوتیک اثرات قابل توجهی دارد. هم اکنون در امریکا و اروپا از موسیقی برای اهداف کلنیکی استفاده میشود. مطالعات زیادی به اثر موسیقی روی مغز پرداخته اند. در یک تحقیق به وسیله دکتر Rauscher و همکارانش این تحقیق که روی اثر موسیقی موزارت انجام شده است یکی از مشهورترین مطالعات در این زمینه می باشد این تحقیق وقتی منتشر شد توجهات زیادی را به سوی خود معطوف کرد .مطالعات زیادی در سالهای اخیر در حال بررسی این موضوع میباشند. تا جاییکه توجه بسیاری از محققین نروساینس را به سوی خود جلب کرده است . مطالعات نشان میدهد که موزیک بر روی اعصاب کرانیال از مرحله جنینی تا بزرگسالی تاثیر دارد. مهمترین تحقیقات در زمینه تاثیر موزیک بر روی مغز نشان داده اند که موزیک باعث افزایش پلاستیسیتی سیناپسها در مغز میشود. گوش دادن به موزیک در در مراحل اولیه سکته مغزی میتواند باعث بهبودی نسبی علایم شناختی مریض شود. موزیک باعث افزایش نروژنزیس در مغز می شود و این مسیر را از طریق هورمونهایی چون (cortisol (C) , testosterone (T) and estrogen (E  انجام دهد. اثر پلاستیسیتی استرویید روی مغز در پروژه های مختلف اثبات شده است. ارتباط صوتی خصوصیات مشترک تمام مهره داران میباشد استرویید در شکل گیری مسیرهای نرونی دخیل در این فرایند نقش مهمی را بازی میکند. در انسان نیز رابطه بین استرویید و پلاستیسیتی اثبات شده است . سیستم عصبی مرکزی یک جایگاه مهم برای استرویید میباشد. آنها اعمال مهمی چون reproduction, feeding behavior, development, neurogenesis, neuroprotection, cognition , memory  در مغز هدایت میکنند.

خصوصیات نروپروتکتیوی و تروفیکی استرویید درمغز توجهات زیادی را به سوی خود جلب کرده است. کورتیکو استرویید هورمونی میباشد که استرس را از طریق راههای مختلف کنترل میکند و این مسیر را از طریق تاثیر بر روی هیپوکامپ و تشکیلات آمیگدال و لوب فرونتال انجام میدهد. غلظت زیاد این هورمون در مغز باعث از بین رفتن نرونها خواهد شد. استرویید و تستوسترون همچنین در محافظت و ترمیم عصبی از طریق بیان ژنهای مختلف نقش دارند. در مسیر غیر ژنومی نیز استرویید باعث از بین رفتن پلاک آمیلویید میشود. تستوسترون همچنین سطح NGF و p75-nerve growth factor را افزایش داده تا مقدار بتا آمیلویید کاهش یابد. در انسانها پرایماتها و جوندگان کورتیزول و استروژن و تستوسترون در تواناییهایی مثل درک و شناخت اشیا و حافظه فضایی نقش دارند. گزارشات زیادی در مورد رت و موش وجود دارد که هورمونهای استروییدی حافظه فضایی را افزایش میدهند. رابطه بین تستوسترون و شناخت در مردان مثبت و در زنان منفی میباشد. پایین رفتن سطح استروژن در دروان پیری در زنان یکی از دلایل نقص شناختی و درک فضایی در آنها میباشد علاوه بر این کاهش سطح استروژن در بیماران آلزایمری گزارش شده است . همچنین تزریق تستوسترون به مردانیکه دچار آلزایمر بودند باعث بهبود عملکرد شناختی در آنها شده بود. این دو هورمون از تشکیل شدن بتا آمیلویید در آنها جلوگیری میکنند. ارتباط بین موزیک و تواناییهای شناختی کاملا شناخته شده است. ارتباط بین تستوسترون و مهارتهای موزیکی اثبات شده است. در بحث نرو آندوکرینولوژی اثبات شده است که موزیک باعث تحریک مواد بیوشیمیایی مختلف میشود. مطالعات مختلف نشان داد که کاهش استرس بعد از گوش دادن به موزیک به علت کاهش در سطح کورتیزول میباشد. گوش دادن به موزیک باعث افزایش سطح تستوسترون میشود. مطالعات مختلف نشان میدهد که گوش دادن به موزیک سطح هورمونهای استروییدی را تغییر میدهد و همچنین تاثیر هورمونهای استروییدی در حافظه و شناخت به اثبات رسیده است.

پس با توجه نتایج بالا فرض بر این می باشد که موسیقی با تنظیم سطح هورمونهای استروییدی باعث افزایش نروژنزیس شود. به نظر میرسد که موسیقی از طریق کورتکس شنوایی و ورود به سیستم لیمبیک و تشکیلات هیپوکامپ و مسیر هیپوتالاموس به هیپوفیز باعث تنظیم سطح هورمونهای استروییدی شود. تزریق مستقیم هورمونهای استروییدی برای اهداف درمانی اگرچه مزایایی دارد ولی عوارض و آسیبهای ناشناخته ای را ایجاد میکند. پس تنظیم غیر مستقیم سطح این هورمونها از طریق عواملی چون موسیقی و … راه جدیدی را برای تنظیم سطح این هورمونها و افزایش نروژنزیس باز می کند.

نگاهی اجمالی به فواید یادگیری موسیقی

1- دروس موسیقی نسبت به دروس کامپیوتر بسیار سودمندتر هستند و میتوانند مهارتهای استدلالی مورد نیاز در کودکان برای یادگیری علوم و ریاضیات را بهبود بخشند. (ژورنال نورولوژیک – فوریه 1997)

2- فعالیت مغز افرادی که موسیقی می‌نوازند هنگام انجام فعالیتهای فکری نظیر شطرنج، علوم،‌ریاضیات و مهندسی 34% بیشتر از افراد عادی است.(دانشگاه یانو کالیفرنیا، Irvin study )

3- یادگیری موسیقی قبل از سن 7 سالگی به فرآیند شکل‌گیری ارتباطات بخشهای حرکتی و احساسی مغز کمک می‌کند.(‌مطالعات دانشگاه کنکوردیا)

4- میزان IQ افرادی که به مدت 9 ماه دروس موسیقی را فراگرفته باشند 3 درجه ارتقاء می‌یابد.(مطالعات دانشگاه تورنتو)

5-میزان مهارتهای استدلال زمانی-فضایی کودکان پیش دبستانی که به مدت 6 ماه دروس موسیقی را گذرانده‌اند به میزان قابل توجهی پیشرفت داشته است. دروس پیانو موجب بهبود مهارت تفکر انتزاعی در کودکان می‌شود. (دانشگاه کالیفرنیا، Irvin study )

6-کودکانی که به مدت 3 سال دروس موسیقی را فراگرفته باشند از احترام به نفس (self-esteem ) بیشتری نسبت به افراد عادی برخوردارند. (‌مطالعات دانشگاه مک گیل کانادا)

7- موسیقیدانان در سنین دانشجویی در مقایسه با سایر دانشجویان از سلامت بهتری برخورداند. (Houston chronicle, January, 1998)

8- نواختن موسیقی بیش از سایر فعالیتهای هنری خلاقانه موجب کاهش استرس می‌شود. (ژورنال بین المللی آموزش موسیقی)

9- یادگیری موسیقی نیازمند بردبادی و پشتکار زیاد است. موزیسین های خوب فوق العاده منضبط و با‌دیسیپلین هستند…

10- نواختن موسیقی تنها یک فعالیت فردی محسوب نمی‌شود… در صورتیکه با سایر نوازندگان همنوازی کنید مهارتهای شنیدن، برقراری ارتباط و کار تیمی شما رشد می‌کند…