آرامش یکی از مهمترین فاکتور ها برای رشد بعد جسمانی و روانی هر فرد میباشد. برای رسیدن به آرامش ابتدا باید سبک زندگی با توجه به نیازهای فیزیکی و روحی هر انسان مورد توجه قرار گیرد :

1- تغذیه مناسب : با توجه به هرم تغذیه ، باید بیشترین حجم غذا  از مواد غذائی موجود در قاعده هرم باشد و هر چه به اقلام غذائی  قله هرم نزدیک میشویم کمتر از آنها استفاده کنیم . از تمام انواع مواد غذائی بشکل متنوع استفاده کنیم . با توجه به وضعیت فرد (دوران کودکی ، دوران جوانی ، دوره بارداری، میانسالی و کهنسالی و .. ) از اقلام و تناسب مواد غذائی خاص بهره مند شویم ، به صرف صبحانه اهمیت زیادی بدهیم و رفتار تغذیه ای مناسب داشته باشیم یعنی غذا را به آرامی جویده و هنگام خوردن، گفتگو نکنیم و تلوزیون تماشا نکنیم و .. ، قبل از شروع به میل نمودن غذا، مدتی کوتاه به آن نگاه کنیم و به طرز فراهم شدن آنها بیاندیشیم. بدیهی است که عدم توجه به علوم تغذیه موجب بیماری شده و فرد بیمار نمیتواند همانند فرد سالم ، آرامش داشته باشد.

2- خواب : نیاز به خواب و استراحت صحیح : همانطور که در بخش علمی همین سایت (تحت عنوان استراحت در ورزش ) به طور مفصل توضیح داده شده، خواب خوب شبانه باید به وقت محلی آن مکان از ساعت 22 آغاز گردد و در غیر اینصورت حداقل ساعت 24 باشد زیرا در این دو مورد است که عمق خواب به بیشترین حد خود میرسد و موجب دسته بندی بهتر اطلاعات مغز میگردد دانشمندان در تحقیقات جدید خود به این نکته دریافته اند که اکثر بیماریها و اختلالات روانی و رفتاری بدلیل خواب دیر وقت است حتی امراضی همچون زوال عقل و پیر مغزی و .. را سبب میشود .

3-بهداشت: استحمام ، استفاده از کفش و البسه تمیز ، عطر  و رسیدگی به سر و وضع ، مسواک زدن ، موجب ایجاد حالات مثبت در انسان و اطرافیان او می شود.

و دیگر موارد…

بعد از توجه به نکات بالا ، مهمترین مسئله برای رسیدن به آرامش ، مدیریت فکر است، اگر افکار غیر واقعی باشد موجب خیال پردازی و تصویر سازی شده و توهم ایجاد میکند ، توهم باعث حدس زدن شده و اگر این مراحل دائم اتفاق بیافتد حدس ها تبدیل به یقین و واقعیت می شود! (البته اگر خیال بدرستی کنترل شود موجب تقویت قوه تخیل می شود که بحثی جدا دارد) . برای کنترل فکر و ذهن ، تکرار کلمات و جملات مثبت بسیار مفید است ، همچنانکه تکرار کلمات منفی مثل نمیتوانم ، نمی خواهم ، نمی شود برای ذهن بسیار مضر است . در ذهن و افکار ما ، ناکاملی هائی وجود دارد که بهتر است هر چه سریعتر آنها را شناسائی کنیم ، یکی از روشهای تشخیص آنها : بکارگیری لفظ ای کاش است که ناکاملی ذهن ما را مشخص و تعیین میکند : مثلا می گوئیم : ای کاش پولدار بودم تا …..، ای کاش پدر بزرگم زنده بود تا …. . بعد از تشخیص و شناسائی ناکاملیهای ذهن ، دو راه داریم : یا آنها را فعال و حل کنیم یا برای حل آنها زمانی معین مشخص کنیم به این شیوه قادر به تصمیم گیری خواهیم بود. تصمیم گیری چه صحیح باشد چه اشتباه ، موجب حصول آرامش است زیرا تکلیف  ما را مشخص میکند. اگر ناکاملیهای افکارمان را پیدا نکرده باشیم و برای تک تک آنها تصمیم نگرفته باشیم ، مغز متحمل صرف انرژی فراوان و بی مورد و درگیرانه ای میشود که موجب پیدایش امراض است . عدم تصمیم گیری ، تعارض را ایجاد میکند و وجود تعارض بعد از مدتی موجب افسردگی میشود .تعارض بعضی اوقات بدلیل منطبق شدن مسائل منفی با مثبت رخ میدهد که باید با مشورت با افراد دارای صلاحیت با ارزش گذاری بر آن مسائل، یکی از آنها را انتخاب کنیم . گاهی خواسته با عمل متناسب نیست (مثلا : دلم میخواهد عروسی بروم و هم دلم میخواهد کلاسم را بروم )که این استرس زا است و ادامه این تعارض ها موجب بیماریهایی از قبیل : زخم معده ، میگرن، مشکلات روده ای، تغییر فشار خون ، سکته قلبی و مغزی و .. میشود . راه حل تعدیل تعارض، تصمیم گیری است ، اگر تصمیم گیری نشود فرد با خستگی مفرط مواجه می شود. یکی از تمریناتی که موجب مدیریت بهتر ذهن می شود اینست که احساس ناگفته خود را نسبت به دیگران ، کارهای ناتمامی که تا به حال تکمیل نکرده ایم ، و افکار حل نشده خود را شناسائی و یادداشت کنیم و با مشاور روان پزشک خود در میان بگذاریم . پرش فکر استرس زاست : پرش فکر اگر با افکار دیگر همراه شود بیشتر موجب ناآرامی و تنش میشود بهمین جهت باید هر ذهنیتی را جداگانه تجزیه و تحلیل نمود . افکار استرس زا بر سه دسته اند :

1- افکاری که شروعش با خود ماست و پایانش دست ما نیست.

2- افکاری که شروعش با ما نیست ولی پایانش دست خودمان است

3- افکاری که شروعش با ما نیست و پایانش هم دست ما نیست .بدین جهت ذهنی که مداوم در حال افکار حل نشدنی است خسته و بیمار میشود  در عین حال افکاری که شروع و پایانش تحت کنترل خودمان است استرس زا نیستند ، بهمین جهت افرادیکه قبل از شروع کاری، پایان آنرا ارزیابی و پیش بینی میکنند موفق و آرام هستند .

استراحت ذهن : ذهن در دو صورت استراحت میکند : وقتی متمرکز است و وقتی از موضوعی خلاص و رها شده و تکلیف خود را میداند . از طرفی باید دانست که نباید ذهن را به حال خود رها کنیم زیرا به سرعت به انحراف کشیده میشود اگر ذهن در گذشته باقی بماند حالت افسرده گی و اگر به جائی برود که هنوز نیامده (آینده) موجب اظطراب می گردد . و تنها وقتی از افکار عبور میکند آرامش و نشاط پیدا میکند . هنگامیکه کاری به درستی انجام میگیرد احساس رضایت پدید میاید و حس رضایت فراتر از نشاط و آرامش است .

یکی از راههای آرامش خاطر ،  نیاز به ارتباطات است : ارتباط با خود . ارتباط با دیگران ، ارتباط با طبیعت ,ارتباط با ماوراطبیعت. در ارتباط با خود که اساس همه ارتباطات است معمولا ضایعاتی بوجود میاید که شامل فکر بد و احساس بد است که باید آنها را به موقع حذف کنیم در غیر اینصورت موجب حس نفرت ، انتقام جوئی، دلهره، دلشوره ، افسردگی و …می شود. اگر این احساسات و افکار را به موقع حذف نکنیم آستانه تحریک افزایش یافته و موجب ناراحتی و .. میگردد . راه حل بیان صحیح احساسات ، بخشیدن افراد و دعا کردن است ، مثلا در مورد بیان احساسات، به فرد مقابل در ابتدا بگوئیم :  من نمی خواهم تو را اذیت کنم یا نارحتت کنم، نمی خواهم بهت صدمه بزنم، فقط می خواهم احساسم را بهت بگویم ….. یا در مورد بخشش، مثال فردی که از یک حیوان درنده فرار کرده و کینه ای از آن حیوان ندارد زیرا با خود میگوید طبیعت آن اینچنین است و من آن  را با خصوصیاتی که دارد می شناسم و هیچ کینه ای از حیوان ندارم. در ارتباط با دیگران ، افراد به سه گروه هستند :

1- پرخاشگر ها : آنهائی که می گویند همیشه حق با من است.

2-منفعل ها :  افرادیکه میگویند حق همیشه با دیگران است.

3- قاطع و با جرات : افرادیکه در شرایطی برای خود و در شرایطی برای دیگران حق قایل هستند.

رابطه با طبیعت : حضور انسان در طبیعت مفید است و موجب نابودی ترس ، ایجاد تعادل و موجب حس ایمنی میشود . درمبحث ارتباط با نیروی ماوراطبیعت بهتر است نیازهای اصلی انسان را بررسی کنیم ، نیازهای اصلی انسان شامل : 1- نیازهای مادی (که ارزش اقتصادی را بوجود میاورد) 2-نیاز به دانستن (که به انسان هویت داده و ارزش علمی را پدیدار میکند) 3-نیاز به قدرت (که به ما اراده میدهد و ارزش سیاسی را بوجود میاورد 4-نیاز به زیبائی (که ارزش هنری را موجب میشود) 5- نیاز به دوست داشتن و دوست داشته شدن (که ارزشی اجتماعی است و حتما باید دیگری هم حضور داشته باشد) 6- نیاز به پرستش و تحسین کردن کسی که کامل است (که ارزش مذهبی را بوجود میاورد). هر کدام از این نیازها ممکن است به سبک زندگی تبدیل شود (سبک زنده گی اقتصادی ، علمی، سیاسی، هنری، اجتماعی و مذهبی) دانشمندان علم روان پزشکی افرادیکه با این سبکها زنده گی کرده اند را مورد بررسی قرار داده اند و مشاهده نموده اند انسانهائی موفق و سالم هستند که در این نیازها حالت یکپارچگی دارند .یعنی ابعاد وجودی آن افراد برضد هم عمل نمیکند (بعنوان مثال کاری نمیکنند که بعدا پشیمان شوند) دانشمندان همچنین دریافتند که تمام نیازها با نیاز مذهبی تفاوت دارند : تفاوت در اینجا بود که هر گاه فرد به یکی از آن نیازها بیشتر متمایل شود ، به سوی آن بشدت منحرف شده (مثلا وقتی به قدرت تمایل زیادی پیدا میکند ، قدرت طلب و قدرت پرست می شود) ولی آنان که ارزش مذهبی را برای زندگی خود مبنا قرار میدهند بشکل متعادلی به تمام نیازهای خود به اندازه مناسب اهمیت میدهند (البته عده ای از افراد که به ظاهر ادعا مذهب میکنند واقعی نیستند و در لباس مذهب به همان نیازها رو میاورند که وجودشان موجب بدبینی مردم است)  به همین جهت افراد مذهبی به دو دسته اند :
1- آنان که جهت گیری بیرونی میکنند (از مذهب بعنوان ابزار استفاده میکنند)،
2-آنان که جهت گیری درونی دارند : یعنی در خدمت مذهب هستند تا عبد خدا باشند. متاسفانه افراد مذهبی با جهت گیری بیرونی به تعداد خیلی زیاد هستند و افراد مذهبی با جهت گیری درونی در اقلیت. اگر مذهب درونی باشد پدیده فراروی را بوجود میاورد (تمایل به کمک به دیگران و پیشرفت پله به پله ) فراروی در سه چیز مورد علاقه انسانهاست :

1- فراروی از منیت : حس کمک به دیگران و اینکه برای دیگران کار خوب انجام دادن که موجب تقویت بخشندگی و مهربانی می شود (مثلا غذا دادن به یک حیوان گرسنه، که حس خوبی به شما میدهد) در تحقیقاتی که بروی 300 نفر از افرادیکه به دلایلی مرده  و دوباره به این دنیا بازگشته اند بعمل آمده مشاهده شده که آنها مداوم مایل به کمک به دیگران هستند و از منیت خود فاصله میگیرند .

2- فراروی از مادیت : دوری از مادیات زیرا اعتقاد دارند که ماده فنا پذیر است و اگر کاری را با مادیات مقایسه کنند حس بدی به آنها دست می دهد.

3-فراروی از موقعیت : مثلا بعنوان وزیر یا پزشک، هیچ گاه مغرور نشده و گرفتار اسم و مقام خویش نمی شود. بنابراین گرایش و اعتقادات مذهبی انسان را از منیت ، مادیت و موقعیت جدا و دور میکند .

فرزین جباری در ادامه از دانسته های خود برای کسب آرامش این چنین می گوید: ضمن رعایت مسایل بالا ، حالات فرد هنگامی که فشار خون و غلظت خون طبیعی نباشد و یا مقدار برخی سموم در بدن بالا رود آرامش را بر هم میزند راهی که خود من آنرا تجربه کرده ام انجام حجامت منظم است (البته انجام فصد خون و اهدا خون نیز بسیار مفید است) که بر نرمال شدن غلظت خون و مواد خون موثر است.

خلاصه : آرامش رکن اساسی در انسان است تا به پیشرفت برسد افراد باید بدانند سبک زنده گی خود را به سمت عادات صحیح و تائید شده سوق دهند به تغذیه و خواب و بهداشت و .. اهمیت دهند و از طرفی ذهن خود را با تکرار کلمات مثبت تقویت کنند ، ناکاملیهای ذهن خود را شناسائی کرده و برای آنها تصمیم بگیرند از کارها و افکاری که ایجاد میشود عبور کنند ، عاقبت هر عملی را بسنجند اگر نمیتواند ، با افراد لایق مشورت کنند تا به رضایت برسند که در پی آن نشاط و آرامش حاصل میشود ، آدمی نیاز به ارتباط دارد در بحث ارتباط با خود ، افکار بد و حس بد را شناسائی کرده و آنها را حذف نمایند با دیگران درست رفتار کنند و احساساتشان را بیان کنند و به نیروی ماوراطبیعت معتقد باشند، به دیگران کمک کنند و به خاطر مادیات و مقام و منصب زنده گی نکنند . دوستان عزیز برای آنکه از مباحث بالا بهترین نتیجه را بگیرید بهتر است مطالب ذکر شده را روزانه بخوانند تا بتوانند ذهن خود را بدرستی مدیریت کنند تا بتوانند عوامل تنش زا و استرس آور را بدرستی کنترل کنند همچنین تمرین های ذهنی و فیزیکی نیز موجود است که به سه مورد از آنها اشاره می کنم :

1- ریلکس 50 شماره ای: در این سیستم ، ابتدا باید  زمانی که سکوت نسبی هست ،را انتخاب کرده و  بنشینیم ، عضلاتمان را رها کرده و آرام نفس کشیده و چشمانمان را ببندیم و با هر نفس در بخش بازدم آن ، شماره 50 را به ترتیب تا 1 در ذهنمان بشماریم . این کار را میتوان دو بار در روز خصوصا هنگامیکه اطرافیان خواب هستند یا منزل نیستند انجام داد ، این تمرین به شما حس خوبی میدهد و موجب تمرکز و ایجاد قدرت مدیریت ذهن میشود سعی کنید در طول انجام این تمرین ، هر فکری که به ذهنتان آمد را بپذیرید ولی مثل یک رودخانه آنرا رد کنید و با خود بگوئید که به این مسئله بعدا می پردازم و الان وقت تمرکز و ریلکسیشن است .
2- نشسته و چشمان خود راببندید ، هر گونه انقباض را در دستها ، بازوان ، شانه ها ، صورت ، گردن ، عضلات تنه ، پنجه پا ، ساق و رانها شناسائی کرده و آنها را رها کنید ، آرام نفس بکشید و به تفاوت احساس انقباض و رهائی عضلات بیاندیشید و آرام از این حالت خارج شوید ، این تمرین را میتوانید 2 بار در روز انجام دهید .
3- افکار ناتمام ، احساسات ناتمام ، و اعمال ناتمام خود را شناسائی و آنها را یادداشت کنید و برای انها تصمیم بگیرید (چه اشتباه چه درست) ، بی شک رعایت نکات ذکر شده موجب آرامش شما خواهد شد .

هنر درمانی یا آرت تراپی راهی برای کسب آرامش

“هنر درمانی” از مباحثی بوده که اخیراً در بین جامعه و روانشناسان مطرح‌شده است و به نظر می‌رسد می‌توان با “هنر درمانی” در رسیدن جامعه به آرامش اقدامات مؤثری انجام داد.